Japonca'da bazı saygı ekleri var. Bunlar, Türkçe eklere benziyor. Bir de; bazı aile üyesi kelimeleri var.
-chan: -can, -cık/-cik (Küçük çocuklar, kısa boylular, baby-face ve kızlar için kullanılır.)
-san: Bey, hanım (Sona geldiğinden bu şekilde çevriliyor. Mesela Ayame-san: İris hanım, bayan iris (Ayame iris demek; özel isim olsa da) Ya da Naruto-san: Naruto bey, Bay Naruto)
-kun: Rütbe olarak altınızdakiler, erkek gibi davranan ya da benzeyen kızlar ve kızlar tarafından hoşlandıkları erkekler için kullanılır (Örn. Naruto-kun, Kurosaki-kun, "Saske-kuuun" (Yazılış: Sasuke-kun. Sakura-kun öyle söylüyor diye öyle yazdım)
-sama: Yüceltme eki (Örn. Hokage-sama: Yüce hokage, ulu hokage)
-dono: İki tane "sama" rütbeli kişi birbirine "dono" diye hitap eder. Ayrıca san ve sama arası bir ek olarak da kullanılır. (Başbakan ve cumhurbaşkanı, padişah ve sadrazam birbirine dono diye hitap eder. Ayrıca sadrazama halk da dono der)
Giri no ani (義理の兄): Kayınbirader, enişte
Nii: Abi
Nee: Abla
Oba (叔母): Yenge, teyze
Ayrıca; Nii ve Nee'ye yukarıdaki ekler gelince farklı şekilde olur.
Nii-chan: Abicik, abican, abicim. Abisiyle arkadaş gibi olanlar Nii-chan derler.
Nii-san: Abi
Nii-kun: Böyle bir kullanım yoktur, merak edersiniz diye yazdım.
Nii-sama: Ağabey, ağır abi
Nii-dono: Böyle bir kullanım da yok
Nee-chan: Ablacık, ablacım
Nee-san: Abla
Nee-kun ve Nee-dono diye kullanımlar da yok.
Nee-sama: Çevirmek mümkün değil. Çevirmeye kalksak "Ağır Abla" gibi absürt bir şey çıkıyor. Nii-sama'nın abla versiyonu işte.
Ayrıca senpai ve sensei kelimelerini de açıklayayım.
Sensei: Hoca demek. Bildiğimiz hoca. Mesela "hoca" olarak gördüğünüz biri, öğretmeniniz vs. bunlara sensei diye hitap edersiniz. Ayrıca; kendisinden en ufak şey öğrendiğiniz kişilere de sensei dersiniz.
Senpai: Sensei'ye yakın bir şey... Kullanımını anlamak için çok fazla Japonca şey izlemek/dinlemek gerekiyor. Açıklanmaz, yaşanır... Mesela ben, Deidara'yı senpai olarak görüyorum. (Tobi değilim lan!) Aslında; size -kun diye seslenen biri, çok büyük ihtimalle senpai'nizdir. Mesela okulda; sınıfça kendinden büyük kişilere de abi yerine senpai der Japonlar. Of, karışık bir şey bu; Japonca'ya sırf "bu dil çok kolay oldu, biraz zorlaştıralım" gibi bir mantıkla eklendiğine dair komplo teorimin olduğu sayaç sistemi, bir de senpai'nin kullanımını öğrenirseniz tamam sen oldun, artık Japon gibi Japonca öğrendin, manasındadır. (Şuradaki "perfect" muhabbetinden esinlendim) Senpai kullanımını öğrenmek için size reçete yazayım:
Sabah aç karnına okul animesi
Öğlen tok karnına Japon dizisi/filmi
Akşam tok - aç fark etmez Naruto; Deidara'nın olduğu bir bölüm
Bunu animeler bitene kadar alın; senpai kullanımını öğrenirsiniz kısaca. Tabii ben bile kullanımı bildiğimden emin değilim, septikçiye dönüyorum senpai konusunda. Öyle işte...
ORTAK KELİME: NE
Ne'nin Japoncası "Nani"dir ama bunu kısaltıp nan şeklinde de söyleyebilirler. Ve bir de "ne" ifadesi... Sıklıkla, "nan"ı kullanmaya üşendikleri için "na" ve hatta "ne" şeklinde söylerler. Japon'ların kelimeleri kısaltmak gibi bir huyu var; sondaki i'yi de "yi" şeklinde söylenmesi gerekirken "y" şeklinde söylüyor veya es geçiyorlar. Mesela samimi/kaba olumsuzluk eki olan Ja nai'yi "Ca na" şeklinde söylerler. Bir de; Japonya'da "ne?", "ha?", "he?" tepkilerini verirseniz herkes derdinizi anlar. Zaten ortak atadan gelen iki dilin benzememesi garip olurdu. Çince ve Korece öğrenen kuzenlerimden aldığım bilgiye göre, o iki dilde Türkçe'ye acayip derecede benziyormuş. Uygurlar'la Çinliler nasıl anlaşıyor sanıyorsunuz? Ha, bu UzakDoğu işlerine beni bulaştıranlar, bir bakıma onlardı. Hm... Ha; donburi yapmak için elimi kestim, onu da anlatacağım daha sonra. Türkçe'de de, "ne" yerine "na" kullanıldığına defalarca şahit oldum ve kendim de o şekilde kullandım. Japon isimleri çok şey ya... Anlamları filan...
NİMET
Japonca "Han" pilav, "GoHan" nimet'tir. Evet, evet; "nimet"... Bizde ekmek neyse, Japonlarda da pilav o. Bizde ekmeksiz öğün geçmez, Japonlarda pilavsız (Evet, kahvaltı ve ara öğünler dahil). Biz ekmeği kayırıp kutsallaştırıyoruz, Japonlar pilavı. Hatta öyle ki, Japonlar pilavın üstüne yemek çubuklarını saplayıp onu ölülere adayabiliyor.
Ben, Korecenin sadece alfabesini (hangıl) biliyorum; ki hangıl, Göktürk alfabesine aşırı bir biçimde benziyor. Çince ise yok; vakti zamanında "ya bunlar Kore'yi basmış, Japon'larla düşman, Uygur'lara zulmediyorlar... Adam olmaz bunlardan..." şeklinde düşünüp kendimi Çin'in her şeyinden soyutlamıştım; bu düşünceler, bir otobüs yolculuğunda bir Çin filmi izlememle yumuşadı. Tahmin edin? Pekin'den başlayıp Sincan (Uygur)'a uzanan bir macera... Hayat ağacı... Ayrıca Çince ve kanji de üstüne tuz biber oldu. Önceden kanjilerden nefret ederdim; birden fazla okunuşları olduğu için... Ama çizmesi acayip zevkli; hem kelime dağarcığın genişse çok da zor değilmiş...
Ja ne!
Kusura bakmayın, üçlemenin üçüncü filmi biraz uzun oldu. Ama yoksa üçleme beşlemeye çıkacaktı.
Giri no ani (義理の兄): Kayınbirader, enişte
Nii: Abi
Nee: Abla
Oba (叔母): Yenge, teyze
Ayrıca; Nii ve Nee'ye yukarıdaki ekler gelince farklı şekilde olur.
Nii-chan: Abicik, abican, abicim. Abisiyle arkadaş gibi olanlar Nii-chan derler.
Nii-san: Abi
Nii-kun: Böyle bir kullanım yoktur, merak edersiniz diye yazdım.
Nii-sama: Ağabey, ağır abi
Nii-dono: Böyle bir kullanım da yok
Nee-chan: Ablacık, ablacım
Nee-san: Abla
Nee-kun ve Nee-dono diye kullanımlar da yok.
Nee-sama: Çevirmek mümkün değil. Çevirmeye kalksak "Ağır Abla" gibi absürt bir şey çıkıyor. Nii-sama'nın abla versiyonu işte.
Ayrıca senpai ve sensei kelimelerini de açıklayayım.
Sensei: Hoca demek. Bildiğimiz hoca. Mesela "hoca" olarak gördüğünüz biri, öğretmeniniz vs. bunlara sensei diye hitap edersiniz. Ayrıca; kendisinden en ufak şey öğrendiğiniz kişilere de sensei dersiniz.
Senpai: Sensei'ye yakın bir şey... Kullanımını anlamak için çok fazla Japonca şey izlemek/dinlemek gerekiyor. Açıklanmaz, yaşanır... Mesela ben, Deidara'yı senpai olarak görüyorum. (Tobi değilim lan!) Aslında; size -kun diye seslenen biri, çok büyük ihtimalle senpai'nizdir. Mesela okulda; sınıfça kendinden büyük kişilere de abi yerine senpai der Japonlar. Of, karışık bir şey bu; Japonca'ya sırf "bu dil çok kolay oldu, biraz zorlaştıralım" gibi bir mantıkla eklendiğine dair komplo teorimin olduğu sayaç sistemi, bir de senpai'nin kullanımını öğrenirseniz tamam sen oldun, artık Japon gibi Japonca öğrendin, manasındadır. (Şuradaki "perfect" muhabbetinden esinlendim) Senpai kullanımını öğrenmek için size reçete yazayım:
Sabah aç karnına okul animesi
Öğlen tok karnına Japon dizisi/filmi
Akşam tok - aç fark etmez Naruto; Deidara'nın olduğu bir bölüm
Bunu animeler bitene kadar alın; senpai kullanımını öğrenirsiniz kısaca. Tabii ben bile kullanımı bildiğimden emin değilim, septikçiye dönüyorum senpai konusunda. Öyle işte...
ORTAK KELİME: NE
Ne'nin Japoncası "Nani"dir ama bunu kısaltıp nan şeklinde de söyleyebilirler. Ve bir de "ne" ifadesi... Sıklıkla, "nan"ı kullanmaya üşendikleri için "na" ve hatta "ne" şeklinde söylerler. Japon'ların kelimeleri kısaltmak gibi bir huyu var; sondaki i'yi de "yi" şeklinde söylenmesi gerekirken "y" şeklinde söylüyor veya es geçiyorlar. Mesela samimi/kaba olumsuzluk eki olan Ja nai'yi "Ca na" şeklinde söylerler. Bir de; Japonya'da "ne?", "ha?", "he?" tepkilerini verirseniz herkes derdinizi anlar. Zaten ortak atadan gelen iki dilin benzememesi garip olurdu. Çince ve Korece öğrenen kuzenlerimden aldığım bilgiye göre, o iki dilde Türkçe'ye acayip derecede benziyormuş. Uygurlar'la Çinliler nasıl anlaşıyor sanıyorsunuz? Ha, bu UzakDoğu işlerine beni bulaştıranlar, bir bakıma onlardı. Hm... Ha; donburi yapmak için elimi kestim, onu da anlatacağım daha sonra. Türkçe'de de, "ne" yerine "na" kullanıldığına defalarca şahit oldum ve kendim de o şekilde kullandım. Japon isimleri çok şey ya... Anlamları filan...
NİMET
Japonca "Han" pilav, "GoHan" nimet'tir. Evet, evet; "nimet"... Bizde ekmek neyse, Japonlarda da pilav o. Bizde ekmeksiz öğün geçmez, Japonlarda pilavsız (Evet, kahvaltı ve ara öğünler dahil). Biz ekmeği kayırıp kutsallaştırıyoruz, Japonlar pilavı. Hatta öyle ki, Japonlar pilavın üstüne yemek çubuklarını saplayıp onu ölülere adayabiliyor.
Ben, Korecenin sadece alfabesini (hangıl) biliyorum; ki hangıl, Göktürk alfabesine aşırı bir biçimde benziyor. Çince ise yok; vakti zamanında "ya bunlar Kore'yi basmış, Japon'larla düşman, Uygur'lara zulmediyorlar... Adam olmaz bunlardan..." şeklinde düşünüp kendimi Çin'in her şeyinden soyutlamıştım; bu düşünceler, bir otobüs yolculuğunda bir Çin filmi izlememle yumuşadı. Tahmin edin? Pekin'den başlayıp Sincan (Uygur)'a uzanan bir macera... Hayat ağacı... Ayrıca Çince ve kanji de üstüne tuz biber oldu. Önceden kanjilerden nefret ederdim; birden fazla okunuşları olduğu için... Ama çizmesi acayip zevkli; hem kelime dağarcığın genişse çok da zor değilmiş...
Ja ne!
Kusura bakmayın, üçlemenin üçüncü filmi biraz uzun oldu. Ama yoksa üçleme beşlemeye çıkacaktı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder