Anestezi, ameliyatlarda kullanılan bir şeydir, bildiğiniz gibi. Ancak anestezi çok eski bir işlemdir; ve bir çok anestezik madde vardır ki çoğu bitkilerden elde edilir. (Bu bitkilerin büyük çoğunluğu zehirlidir, dozajda dikkat şart. Günümüzde de fazla anestezi öldürür zaten)
Tarih boyunda kullanılan anesteziklerin bir kısmı da (önemli bir kısmı) uyuşturuculardır. Uyuşturucular, ilk başta keyif değil; anestezik amaçlı icat edilmiştir.
Avrupa'da afyon ve alkol anestezik olarak kullanılmıştır,
İnkalar kokaini anestezi malzemesi olarak kullanmıştır. (Kokain, "Koka" adlı bir bitkinin -Erythroxylon coca- yapraklarının özüdür)
Çin'de (Ki Çin tıbbı dünyanın en eski alternatif tıp türlerinden biri olup günümüzde de Uzakdoğu'da etkilidir) afyon ve nadiren "sinir şoku" kullanılmıştır. (Sinir şoku dediğim, sinir köklerine basınç ve soğuk su uygulayarak lokal anestezi yapma)
Adamotu (İngilizce "mandrake" diye geçer, Mandragora cinsindeki iki bitkinin adıdır) son derece zehirli ve feci uyuşturucu etki gösteren bir bitkidir. Bu bitki, insana benzeyen kök yumrularıyla (zaten kullanılan kısmı da burasıdır) çağlar boyu hep bir merak konusu olmuştur. Antik tıp, simya, bitkisel büyü gibi aramalar yaparsanız; eninde sonunda bu bitkiyle karşılaşırsınız. Kendisi, düzgünce arıtıldığında pek çok ilaç için kullanılan bitkidir. Bu feci uyuşturucu etkisi, bizim için önemli. Çünkü bu aşırı derecede bir etkidir; adamotunun (ki kendisi ülkemizde de bulunabilen, neredeyse tüm Dünya'da doğal olarak yetişen bir ottur) etkisi "lokal anestezi" değil, "zihnel anestezi"dir. İnsanı deliliğe kadar götürür. Bu nedenle çok ama çok az kullanılması gerekir.
Gelin mantarı, sinek mantarı (Amanita muscaria): Çizgifilmler sağ olsun "zehirli mantar" deyince akla gelen o kırmızı renkli, beyaz benekli mantar var ya? İşte o mantar, bu mantar. Gerçekten de zehirlidir; ancak zehri öldürücü değildir. Zehri öldürmez ama süründürür. Bu mantarın aşırı derecede halüsinojen özelliği vardır. Bu mantarı listeye almamı sağlayan şey ne mi? Bu mantar; Orta Çağ Avrupasında sinek kovucu olarak (Suyu), Sibirya şamanları tarafından ayin aleti olarak (Şaman ayinlerinde kullanılan başka iki bitki de yem kanyaşı ve ayahuasca'dır) kullanılır. Ama esas mesele şu: Vikingler, bu mantarı; sefer öncesi yerler. Cesaret verdiğine inanırlar. Halüsünojen etkisinin nasıl işlediğine bakıldığında, bu aslında mantıklıdır: Bu mantar, nesneleri olduğundan büyük ve/veya küçük görmeye neden olur. Küçücük düşmanlara karşı elbette daha cesur olunur. Bu yüzden, bu mantar; "cesaret anestezisi" olarak kullanılabilir. Bu mantar, korkan hastalara yedirilerek cesaret sağlanabilir. O sırada kafası güzel olacağından, muhtemelen ameliyatı da hissetmeyecektir. Ancak gelen saçma özgüvenle size saldırmaya kalkabilir, o ayrı.
Karanfil: Karanfilin goncası (açmak üzere olan tomurcuk) ve yağı kullanılır. Hafif bir anesteziktir, daha çok ağrı kesici olarak kullanmalısınız.
Söğüt özü: Söğüt ağacının kabuğunun altında salgılanan özdür. Ağrı kesici olarak kullanılabilir.
Dietil eter (Lokman ruhu): Bu madde, ilk genel anesteziktir. İki biçimde elde edilir: 1-Etil alkölün (Bitkisel alkol, alkollü içkilerin asıl alkolüdür. Meyveler ezilip uzun süre bekletilerek kolaylıkla elde edilebilir) sülfürik asit (Yani kükürdün kurşun katalizörlerle işlenmesi sonucu elde edilen madde) ile dehidrasyonu. Dehidrasyon için, etil alkolle sülfürik asidi uygun şartlarda karıştırıp beklememiz yetiyor. 2-Etilenden eter fabrikasyonu. Etilen, bitkilerin büyüme hormonu gibi bir şey. Olgunlaşmamış meyveler ve yeni sürgünlerde bolca bulunur. Elbette, bu maddeyi elde etmek her şekilde uzun ve uğraştırıcı. Yani doğada pek de işlevsel değil.
Kediotu (Valeriana officinalis) kökü: Sakinleştirici etkisi vardır. Uyku ilacı olarak da kullanılabilir. Uykudaki insanı ameliyat etmek ne kadar doğrudur, ayrı bir konu tabii.
Afyon: Afyon, haşhaş bitkisinin sütsü öz-suyundan elde edilen bir maddedir ama uyuşturucu sınıfına girdiği için burada yapımını anlatamam. Avrupa ve Çin tıbbında, afyon anestezik olarak kullanılmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder