Eğer şu dünyada yemişten daha sakat bir yiyecek varsa o da mantardır. İstisnasız her kaynakta "Açlıktan ölseniz bile mantar yemeyin" der. Oysa ki mantar avının temel hususlarını bilirseniz, mantarlar çok hoş ve harika tatlı yemekler, dahası muhteşem aroma vericilerdir.
1. Geleneksel kurallar yanılabilir
Eskiden beri köyün yaşlıları, mantar satıcıları ile ava çıkmış olanlar bilir; bazı yöresel, temel kurallar vardır. Bunlardan ilki hiç şüphesiz "altı sarı, süngersi mantarlar zehirlidir"dir. İkinci olarak "renkli mantarlar yenmez, melki hariç" gelir. Altı sarı, süngersi mantarların da yenilebilen iki türü var ama onlardan uzak durmak en iyisi. Renkli mantarlardan uzak durmak ise çok önemlidir; eğer karşınızdaki bir melki çeşidi değilse.
2. Şemsiye biçimli mantarlardan uzak durun
Bunu okuyan mantar cahilleri bir duraksadı, "hepsi şemsiye değil mi?" dedi. Hayır; mantarlar dört tiptir: Şekilsiz, yuvarlak, şemsiye ve şapka. Bunlardan sadece şekilsizler ve şapkalar yenir. Şapkalar da kendi içinde ikiye ayrılır: İçe kıvrık ve dışa kıvrık. Dışa kıvrıklar zehirlidir.
3. Puf mantarını atlamayın!
Sakın puf mantarını zehirli diye atlamayın! İçindeki toz çok güzel bir yaraya sürmelik antibiyotiktir.
4. Melki mantarını asla atlamayın!
Melki, dışa kıvrık ama yenilebilir bir türdür. Üç çeşidi vardır: Melki (Lactarius deliciosus), tuzlu (ak) melki (Lactarius piperatus) ve kanlıca mantarı (Lactarius salmonicolor). Melki mantarının diğer mantarlarla karıştırılması, eğer tam bir gerizekalı değilseniz imkansızdır. Kendine özgü bir şekli vardır ve daima çam iğneleriyle hemhal olarak bulunur. Ak melki, genelde çam iğnelerinden çıkmaya tenezzül etmezken; normal melki çıkar. Kanlıca mantarı, çam ağaçlarıın dibinde olmayabilen tek melkidir. Kanlıca mantarı, koparıldığında altından kan sızan bir mantardır. (Kırmızı bir sıvı). Melki, normalde turuncudur; yaşlandıkça gri-yeşil küfümsü bir renk alır. Tuzlu melki ise normal melkinin yaklaşık iki katı çapında, sapı ise çok daha kısadır ve podzol topraklara gömülü olarak bulunur. (Ve tabii çam iğnelerine)
5. Kurtçukların yediği mantarlar çiğken yenilebilir
Ama pişince ne olur bilemem...
6. Mantarı "pişireyim de arı gelirse yerim" diye düşünmeyin
Zira sadece pişirirken dumanıyla zehirleyen mantar var.
7. VE EN ÖNEMLİ KURAL: Bilmediğiniz mantarlara asla dokunmayın
Sopalarla mantarları ittirip çıkarın ve sadece bildiğiniz bir ortamda, değilseniz de sadece melkileri toplayın.
1. Geleneksel kurallar yanılabilir
Eskiden beri köyün yaşlıları, mantar satıcıları ile ava çıkmış olanlar bilir; bazı yöresel, temel kurallar vardır. Bunlardan ilki hiç şüphesiz "altı sarı, süngersi mantarlar zehirlidir"dir. İkinci olarak "renkli mantarlar yenmez, melki hariç" gelir. Altı sarı, süngersi mantarların da yenilebilen iki türü var ama onlardan uzak durmak en iyisi. Renkli mantarlardan uzak durmak ise çok önemlidir; eğer karşınızdaki bir melki çeşidi değilse.
2. Şemsiye biçimli mantarlardan uzak durun
Bunu okuyan mantar cahilleri bir duraksadı, "hepsi şemsiye değil mi?" dedi. Hayır; mantarlar dört tiptir: Şekilsiz, yuvarlak, şemsiye ve şapka. Bunlardan sadece şekilsizler ve şapkalar yenir. Şapkalar da kendi içinde ikiye ayrılır: İçe kıvrık ve dışa kıvrık. Dışa kıvrıklar zehirlidir.
3. Puf mantarını atlamayın!
Sakın puf mantarını zehirli diye atlamayın! İçindeki toz çok güzel bir yaraya sürmelik antibiyotiktir.
4. Melki mantarını asla atlamayın!
Melki, dışa kıvrık ama yenilebilir bir türdür. Üç çeşidi vardır: Melki (Lactarius deliciosus), tuzlu (ak) melki (Lactarius piperatus) ve kanlıca mantarı (Lactarius salmonicolor). Melki mantarının diğer mantarlarla karıştırılması, eğer tam bir gerizekalı değilseniz imkansızdır. Kendine özgü bir şekli vardır ve daima çam iğneleriyle hemhal olarak bulunur. Ak melki, genelde çam iğnelerinden çıkmaya tenezzül etmezken; normal melki çıkar. Kanlıca mantarı, çam ağaçlarıın dibinde olmayabilen tek melkidir. Kanlıca mantarı, koparıldığında altından kan sızan bir mantardır. (Kırmızı bir sıvı). Melki, normalde turuncudur; yaşlandıkça gri-yeşil küfümsü bir renk alır. Tuzlu melki ise normal melkinin yaklaşık iki katı çapında, sapı ise çok daha kısadır ve podzol topraklara gömülü olarak bulunur. (Ve tabii çam iğnelerine)
5. Kurtçukların yediği mantarlar çiğken yenilebilir
Ama pişince ne olur bilemem...
6. Mantarı "pişireyim de arı gelirse yerim" diye düşünmeyin
Zira sadece pişirirken dumanıyla zehirleyen mantar var.
7. VE EN ÖNEMLİ KURAL: Bilmediğiniz mantarlara asla dokunmayın
Sopalarla mantarları ittirip çıkarın ve sadece bildiğiniz bir ortamda, değilseniz de sadece melkileri toplayın.
Bu yorum yazar tarafından silindi.
YanıtlaSil