Bitkilerin bir çok yenilebilir kısmı vardır. Yaprak, çiçek, kök, öz, meyve, tohum, sürgün ve filiz...
YAPRAK
Yenilebilir otların hemen hemen tamamının yaprakları yenilebilirdir. (Yaprakları yenen bitkilerin bazılarının diğer kısımları yenmeyebilir). Yaprakları yenen ama ot olmayan bitkilerin ise başlıcaları gülhatmi, böğürtlen, göknar, kiraz, dut ve üzümdür.
ÇİÇEK
Çiçeklerin çoğu direkt değil; reçel, çay vs. formlarında tüketilebilirdir. Direkt yenilebilen nadir çiçeklerin başını karahindiba -ama sadece bazı mevsimlerde- ve ballıbaba çeker. Reçel halinde tüketilebilen çiçekler ise gülhatmi, gül, ballıbaba ve karahindibadır. Çay formunda tüketilen çiçekler ise tarla sarmaşığı ve papatyadır.
KÖK
Birkaç çeşit kök tipi vardır. Kazık, yumru, soğan, dağınık... Yumru kökler genelde yenilebilir, soğanlar ise genelde zehirlidir. Kazık köklerde genel bir yenilebilirlik-yenilememe durumundan söz edilemez. Dağınık köklerin ise hiç biri -neredeyse- yenmez. Yenebilen az sayıda soğanın başlıcaları ise çiğdem, Allium (Soğan denince aklımıza gelen sebze), sarımsak, pırasa, Erythronium, zambaktır.
ÖZ
Üç çeşit "öz" vardır: Öz su, bal özü ve reçine. Bir de sakız var ama o reçinenin katılaşmış hali zaten. Öz su, bitkiyle birlikte bulunur. Ama bitkiden ayrı olanlar, hele de beyaz renk -saydam değil, beyaz!- olanlar zehir işaretidir. Bal özü ise çiçek diplerinde bulunan, kelebek ve arıların temel besini olan özdür. Bunların insanların tüketebilecekleri ballıbaba ve hanımelidir. Reçine ise; genellikle yenilebilirdir. Hemen hemen tüm iğne yapraklı ağaçların reçinesi yenir.
MEYVE
Söylenecek pek fazla bir şey yok. Yalnız bazı meyveler zehirlidir, bazılarının da bazı kısımları zehirlidir. O yüzden bilmediğiniz -ve hatta emin olmadığınız; bkz. Yemişlerin Yenilebilirliği- meyveleri yemeyin. Ama bir keçi ya da arının o meyveyi komple yediğini görürseniz, o zaman yiyebilirsiniz. (Arı, keçi ve insanları etkileyen zehir oranı hemen hemen aynıdır; bu yüzden bu üç tür birbirinin yediği şeyleri genelde yiyebilir.)
TOHUM
Tohumlar oldukça güzeldir. Yenen tohumlar özellikle fındık-fıstık formundadır. Tohumu yenen bitkilerin başlıcaları palamut meşesi, gürgen, ceviz, fındık, kestane ve koladır.
TAZE SÜRGÜN VE FİLİZ
Teknik olarak ikisi arasında hiç bir fark yok. Sürgün ve filizler genellikle çiğ olarak da, başka yemeklere katılarak da yenilebilir. Sürgün ve filizi yenen bitkilerin başlıcaları eğrelti otu ve bambudur. (Eğreltinin çiğ olarak tadı güzel sayılır ama öyle çok aranacak bir şey değil. Pişmiş eğrelti filizinin/sürgününün daha lezzetli olacağı kanısındayım; ya da pilavla filan iyi gider.Bambu filizi/sürgünü ise berbat. Ama onu çiğ olarak yemedim, belki haşlanınca tadı o hale geliyordur.)
YAPRAK
Yenilebilir otların hemen hemen tamamının yaprakları yenilebilirdir. (Yaprakları yenen bitkilerin bazılarının diğer kısımları yenmeyebilir). Yaprakları yenen ama ot olmayan bitkilerin ise başlıcaları gülhatmi, böğürtlen, göknar, kiraz, dut ve üzümdür.
 |
| Yaprak sarma. Türkler zaten ne olduğunu biliyordur. Yabancılar için: Üzüm yaprağına sarılı pilav. Yoğurt ve limonla çok güzel gider. (Hem yoğurt hem limonla değil). Yaprak (leave) sarma (stuffed). Turkey already knows what it is. For Foreigners: rice wrapped in grape leaves. It goes very nicely with yogurt and lemon. (And not with yogurt and lemon). Yaprak (Gefüllte) sarma (Weinblätter). Türkei bereits weiß, was es ist. Für Ausländer: Reis in Weinblätter gewickelt. Geht sehr gut mit Joghurt und Zitrone. (Und nicht mit Joghurt und Zitrone). Yaprak sarma (Feuilles de vigne farcies). Turquie sait déjà ce qu'il est. Pour les étrangers: le riz enveloppé dans des feuilles de vigne. Il va très bien avec le yogourt et citron. (Et pas avec yogourt et citron). ヤプラクサルマ(ぬいぐるみブドウの葉)トルコはすでにそれが何であるかを知っている。外国人のための：ブドウの葉に包まれたお米。ヨーグルトとレモンで非常にうまく行く。 （とは、ヨーグルトとレモンで）。 ㅑㅍ락 살마(박제 포도 잎). 터키는 이미 그것이 무엇인지 알고있다. 외국인 : 포도 잎에 싸서 쌀. 요구르트와 레몬 아주 멋지게 이동합니다. (그리고 요구르트와 레몬). Япрак сарма (Фаршированные виноградные листья). Турция уже знает, что это такое. Для иностранцев: рис, завернутый в виноградные листья. Идет очень хорошо с йогуртом и лимоном. (И не с йогуртом и лимоном). |
Çiçeklerin çoğu direkt değil; reçel, çay vs. formlarında tüketilebilirdir. Direkt yenilebilen nadir çiçeklerin başını karahindiba -ama sadece bazı mevsimlerde- ve ballıbaba çeker. Reçel halinde tüketilebilen çiçekler ise gülhatmi, gül, ballıbaba ve karahindibadır. Çay formunda tüketilen çiçekler ise tarla sarmaşığı ve papatyadır.
 |
| Gül reçeli |
Birkaç çeşit kök tipi vardır. Kazık, yumru, soğan, dağınık... Yumru kökler genelde yenilebilir, soğanlar ise genelde zehirlidir. Kazık köklerde genel bir yenilebilirlik-yenilememe durumundan söz edilemez. Dağınık köklerin ise hiç biri -neredeyse- yenmez. Yenebilen az sayıda soğanın başlıcaları ise çiğdem, Allium (Soğan denince aklımıza gelen sebze), sarımsak, pırasa, Erythronium, zambaktır.
ÖZ
Üç çeşit "öz" vardır: Öz su, bal özü ve reçine. Bir de sakız var ama o reçinenin katılaşmış hali zaten. Öz su, bitkiyle birlikte bulunur. Ama bitkiden ayrı olanlar, hele de beyaz renk -saydam değil, beyaz!- olanlar zehir işaretidir. Bal özü ise çiçek diplerinde bulunan, kelebek ve arıların temel besini olan özdür. Bunların insanların tüketebilecekleri ballıbaba ve hanımelidir. Reçine ise; genellikle yenilebilirdir. Hemen hemen tüm iğne yapraklı ağaçların reçinesi yenir.
MEYVE
Söylenecek pek fazla bir şey yok. Yalnız bazı meyveler zehirlidir, bazılarının da bazı kısımları zehirlidir. O yüzden bilmediğiniz -ve hatta emin olmadığınız; bkz. Yemişlerin Yenilebilirliği- meyveleri yemeyin. Ama bir keçi ya da arının o meyveyi komple yediğini görürseniz, o zaman yiyebilirsiniz. (Arı, keçi ve insanları etkileyen zehir oranı hemen hemen aynıdır; bu yüzden bu üç tür birbirinin yediği şeyleri genelde yiyebilir.)
TOHUM
Tohumlar oldukça güzeldir. Yenen tohumlar özellikle fındık-fıstık formundadır. Tohumu yenen bitkilerin başlıcaları palamut meşesi, gürgen, ceviz, fındık, kestane ve koladır.
TAZE SÜRGÜN VE FİLİZ
Teknik olarak ikisi arasında hiç bir fark yok. Sürgün ve filizler genellikle çiğ olarak da, başka yemeklere katılarak da yenilebilir. Sürgün ve filizi yenen bitkilerin başlıcaları eğrelti otu ve bambudur. (Eğreltinin çiğ olarak tadı güzel sayılır ama öyle çok aranacak bir şey değil. Pişmiş eğrelti filizinin/sürgününün daha lezzetli olacağı kanısındayım; ya da pilavla filan iyi gider.Bambu filizi/sürgünü ise berbat. Ama onu çiğ olarak yemedim, belki haşlanınca tadı o hale geliyordur.)
 |
| Kore Usulü Bambu Filizli Pilav: Kongnamul Bap. Ama ben bambu filizli noodle yemiştim. |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder