Ortadoğuda Bilinip Tüketilmesine Rağmen Avrupa'ya Ancak Coğrafi Keşiflerle Gitmiş 12 Bitkisel Besin

Bunların çoğunun Ortadoğu'da da bilinmediği sanılır. Külliyen yalan! Avrupalı cahildi diye niye geçtiğimiz topraklarda doğal olarak yetişen şeyleri bilmiyor olalım ki? Mesela çoğu kişi biberi Amerika kökenli sanır, oysa Hindistan kökenli, fasulye de Mısır kökenli. Yani bazılarının iddia ettiği gibi Osmanlı'da, Selçuklu'da, Hun devletinde bu yiyecekler bilinmiyor değildi. Gayet de biliniyor ve tüketiliyordu.

1) Pirinç

Pirinç, Asya, Avustralya ve Amerika'da birçok türü yetişen bir bitkidir. Çin ve Hindistan'da iyi bir şekilde yetiştirilen pirinç, ipek ve baharat yollarıyla ve komşulukla İran, Anadolu ve Ortadoğu'ya getiriliyordu; ayrıca Mısır'da da iyi bir şekilde yetiştiriliyordu. Avrupalıların pirinçle tanışmasıysa coğrafi keşifler sayesinde olmuştur.

2) Patlıcan

Patlıcan; Çin ve Güney Amerika'da yetişen bir bitkidir. Orta Asya'da tarım yapan halklar, patlıcan yetiştiriyordu ve batıya göçle Ortadoğu'da da patlıcan tanındı. Avrupalılar ise Amerika keşfedilip Azteklerin patlıcan tarlalarını görmeden önce varlığını bilmiyordu.

3) Biber

Biber de Hindistan ve Amerika'da birçok türü yetişen bir bitkidir. Eski çağlardan beri Çin, Orta Asya ve Ortadoğu'da yetiştirilip tüketiliyordu. Avrupalılarsa biberi ancak coğrafi keşiflerle gördüler.

4) Çilek

Günümüzde yetiştirilen bahçe çileği, Kuzey Amerika kökenlidir ve Avrupa'dan dünyaya yayılmıştır. Yetiştirilmese de yabani çilek çeşitleri Anadolu ve Hindistan'da yetişiyor ve yerel halk tarafından tüketiliyordu.

5) Bambu

Bambunun kökleri ve filizleri yenilebilirdir ama besin olarak Avrupa'da tüketilmiyor, bu yüzden odun-şeklinde alacağım. Bambu; Hindistan, Çin, Moğolistan'ın bazı kesimleri, Kore, Japonya, Avustralya, Çinhindi ve Güney Amerika'da birçok türü yetişen bir bitkidir. Eski zamanlarda Mısır'da yerel bazı türleri biliniyordu ama kullanımı Uzakdoğu (Hindistan da uzakdoğuya dahildir) ve Güney Amerika ile sınırlıydı.

6) Kabak

Balkabağı tamamen Amerika kökenli ancak sakız kabağı olarak tabir ettiğimiz uzun kabaklar, Girit kabağı, su kabağı ve başka kabak türleri Ege adaları, Kıbrıs, Amerika ve Mısır kökenli, ayrıca eski çağlardan beri Hindistan ve Çin'de yetiştiriliyordu. Avrupalılar yine Amerika'nın keşfiyle kabağı öğrendiler.

7) Turp

Turp, köken olarak zaten Ortadoğu'ya ait bir bitki ve coğrafi keşifler ile Hindistan'dan Avrupa'ya getirildi.

8) Kavun

Kavunun kesin kökeni bilinmiyor ancak İran, Mısır, Anadolu arasında kalan bir bölge olduğu biliniyor. Ve eski çağlardan beri Hindistan, Orta Asya ve Çin'de yetiştiriliyor. Coğrafi keşifler ile de Hindistan ve Çin'den Avrupa'ya getirildi.

9) Nohut

Nohut da kökeni Mezopotamya olan ve çok eski çağlardan veri Balkanlar, Anadolu, Kuzey Afrika, İran ve Kafkasya'da yetiştirilen bir bitki. Yine Hindistan üzerinden Avrupa'ya götürüldü. Zaten Hindistan ve Amerika olmasa Avrupalılar anca kirpi, ördek, yaban domuzu ve elma yerdi. İnanmıyorsanız Ortaçağ Avrupa Mutfağı'nı araştırın.

10) Yabanmersini

Yabanmersinin birkaç türü var ve günümüzde ticari olarak yetiştirilen türü Amerika kökenli. Ama Kafkasya ve Karadeniz civarında doğal olarak yetişiyor, yerel halk tarafından tüketiliyor ve yapraklarından çay yapılıyordu.

11) Çay

Çay, Hindistan ve Çin kökenli ve uzun çağlardır Uzakdoğu'da her çeşidi yetiştiriliyor. Çay, Moğolistan, Orta Asya ve İran'da da yetiştirilen ve sevilerek içilen bir içecekti, ancak bu günümüzdeki siyah çay değil, yeşil ya da beyaz çaydı ve çoğunlukla içine yerel bitkilerin yaprakları da dahil ediliyordu. Çay, daha sonra Mısır'da da sevilerek tüketildi. Anadolu ve Ortadoğu'nun genelinde bilinip tüketilmesine rağmen yetiştirilmiyordu, Avrupalılar Hindistan'dan çay getirip İngilizler Moğollardan öğrendiği sütlü çayı kendi adetleri yaptıktan sonra yetiştirilmeye başlandı. İnanmıyorsanız Suute tsai'ın ne olduğunu araştırın, hatta Moğolca araştırın: сүүтэй цай. Okunuşu "Süte çay" bu arada. Ben burada belgelerle, kanıtlarla konuşuyorum. Niye siyasetçiye bağladıysam.

12) Fasulye

Fasulye de Ortadoğu'da uzun çağlardır yetiştirilen bir bitki ve Avrupa'ya Hindistan üzerinden gitti. Şu İngilizler Hindistan'ı sömürgeleştirmeseydi bugün ağzınızı açık bıraktıran Avrupa mutfağı diye bir şey olmazdı zaten. Olurdu da patates ve domatesle, bir de Yunan, Balkan, Rus, Macar, İskandinav ve İtalyan mutfaklarıyla sınırlı kalırdı. Yani İngiliz, İspanyol, Alman mutfağı diye kavramlar olmazdı. Zaten bunlar günümüzde de Orta Avrupa Mutfağı içinde sınıflandırılıyor ve zayıf mutfaklar kabul ediliyor.