Umaroğulları, Karakeçili aşiretine bağlı bir obadır. Umar Han tarafından, Pazarcık'ta kurulduğu için; Umaroğulları oraya "Ata toprağı" ya da "Köy" derler. Umaroğulları soylarını önce Umar Han, sonra Kayı Alp, üstte Gün Han, tepede ise Oğuz Han'a dayandırırlar.
Umaroğulları, "Beş ata" dedikleri kişilere, obanın beş soyunu dayandırırlar.
Umaroğulları'nın en yetenekli ve bilindik beyleri Akpapak Erdem Paşa, Karabörü Elden Bey ve Yemenli Ahmed Bey'dir. Akpapak Erdem Paşa'nın uzun incelemesi için.
Umaroğullarının mezarlıkları, incelenmeye değer bir konudur. Umaroğulları; sıradan kişiler için "topı kurgan", önemli kişiler, alimler, yöneticiler, şairler, tanındık kişiler için ise "biri kurgan" dedikleri mezarlar yapmışlardır. Temelinde her ikisi de türbedir, topı kurgan; genellikle sekizgen biçimli bir binadır ve tepesinde koni biçimli bir kubbe vardır. İçi boş bırakılır ve insanlar toplu olarak gömülür. Umaroğulları, ölülerini mumyalayarak saklamış ve toplu olarak gömmüştür. Topı kurgan, genelde yüz ölü birikince yapılır. İnsanların gömüldüğü yerle sınır olan yere "Üleşik" denir. "Üleşik"lerde, her kişinin mezar taşları; yazılı kısmı duvara dönük biçimde durur. Bu mezar taşları; kişinin dinine, genel giyimine vs. göre farklılık gösterir. Çoğunlukla taştan ya da kille kaplanıp yakılmış tahtadan yapılır. Hristiyanların mezar taşları haç, ankh ya da balık şeklinde olup haç ve ankh şeklinde olanlarında, yazı için "kağıt" denen ayrı bir bölüm vardır. Tengrici, şamanist ve animistlerin mezar taşlarındaki yazılar, karanlıkta parlayan mavi bir mürekkeple yazılır. Müslümanların mezar taşları genelde "baş" denen üst kısmında bir sarıkla betimlenir; oysa Umaroğulları'nda Müslümanlar bile nadiren sarık giymiş, genelde börk kullanmıştır. Bazen de kişinin Müslüman olduğunu belirtmek için mezar taşı "yerleşik" denen özel bir biçimde yapılır veya yeşile boyanırdı. Yerleşik mezar taşları, yerde bir parke gibidir ve dört adet tuğla ayağın üstünde, yerden biraz yukarıda durur. Genelde dümdüz olsalar da bazen rahle üstünde kitap, yerde duran sarık ya da Elif biçiminde oldukları da görülür. Biri kurgan ise, kişiye veya aileye özel türbelerdir. Kişinin istediği doğrultusunda, genelde hayattayken yapılır ve ölünce içine kişinin hayat hikayesi, öğretici, abartısız, hafif cümlelerle geçiştirilerek yazılır. Bunlar genellikle bir bahçeye sahiptir. Bazı biri kurganlarda, kişinin ölünce başkasına miras bırakmadığı eşyalar da yer alır. Bunlar toprak kap gibi çok basit şeylerden, özel yapım silahlara kadar her şey olabilir.
Umaroğulları, Akpapak Erdem Paşa sonrasında hem Akpapak Erdem Paşa'nın deneyerek bulduğu, hem de kendileri denedikleri tarım biçimlerini kullanmışlardır. Umaroğulları Yemen'de iken burada tarım konusunda çok yol almışlardır. Denizden açtıkları sulama kanallarıyla hem Kızıldeniz'in çeşitliliğini karasal yerlere getirmiş, hem de iğde ve zeytin yetiştirmişlerdir. Dereler, vahalardan sulama kanalları açıp Anadolu ve Kafkasya'dan toprak getirerek tüm bitkileri yetiştirmişlerdir. Küflenmiş ekmeklerden, kurumuş ve çürümüş karayosunlarından özel torflar hazırlayıp çayır mantarı, kestane mantarı, melki, tuzlu melki, puf mantarı, shiitake, yosun, kara nilüferi, bambu yetiştirmişlerdir.
Umaroğulları'na ait üç yazıt, beş kitap, on altı derlenmiş hikaye/efsane/anlatı/masal, yirmi sekiz de dilden dile dolaşıp Türkçe derlemesi olmayan anlatı/efsane/masal/hikaye vardır. Bu üç yazıt; Umar Han yazıtları, Kambek yazıtları ve Huhhotlu Baktıran Yazıtları'dır. Umar Han yazıtları, bizzat Umar Han tarafından yazılmış yazıtlardır ve Bilecik'in Küçükelmalı köyünde bulunurlar. Basitçe Umar Han'ı ve o dönemin siyasetini anlatan yazıtlarda, Kambek yazıtlarındaki süslü dil ve düzen görünmez.
Umaroğulları, Akpapak Erdem Paşa bey olduktan sonra Devlet-i Aziz içindeki nüfuzlarını artırmışlardır. Neredeyse hep Doğu'ya gitmişlerdir.
UMARCA
Umaroğullarının konuştuğu Türkçe, Umarca diye de adlandırılır. Günümüz Türkiye Türkçesi'ne çok benzer bir dildir. Umarca içinden şu diller çıkmıştır:
Umar Moğolcası: Kıpçak Umarcası da denir. Moğolca ve Kıpçak dillerinden çok etkilenilmiştir. Moğol Hanlığına hizmet dönemlerinde resmi dil olmuş; sonrasında terk edilmiş ve sadece küçük gruplar tarafından konuşulmaya devam edilmiştir.
Çin Umarcası: Çin'deki ve çevresindeki halkla daha rahat anlaşmak amacıyla, Çince'den bolca etkilenmiş Umar Moğolcası'dır.
Tabgaçardı Türkçesi: Korece, Rusça ve Japonca'dan bolca etkilenmiş Çin Umarcasıdır.
Batı Umarcası: Latin Umarcası, Umar Macarcası da denir. Macar imparatorluğuna hizmet döneminde resmi dil olmuş; daha sonra terk edilmiştir. Cermen dilleri, Macarca ve Latince'den çok etkilenmiştir.
GÜNÜMÜZDE
Umaroğulları, günümüzde en yaygın olarak şu ülkelerde bulunurlar:
Orta Avrupa'daki Umarfiai sülalesi. Kendi aralarında Türkçe (Türkiye Türkçesi, Batı Umarcası), günlük hayatta Fransızca, Almanca, Macarca, Çekçe konuşurlar.
Balkanlar ve Batı Anadolu'daki Umarogli ve Umaroğlu sülaleleri. Kendi aralarında Türkçe (Türkiye Türkçesi, Umarca), günlük hayatta Türkçe (Türkiye Türkçesi, Gagavuzca, Kırım Tatarcası), Pomakça ve Yunanca konuşurlar.
Doğu Anadolu, Kafkasya ve Kuzeybatı İran'daki Aqipapaq-Akipapah sülaleleri. Kendi aralarında Türkçe (Umarca), günlük hayatta Türkçe (Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi, Horasan Türkçesi, Kaşgayca, Kırım Tatarcası), Rusça, Gürcüce ve Farsça konuşurlar.
Orta Asya, Afganistan, Pakistan, Moğolistan ve Xinjiang'daki Umaraq (Çince: Umalagi) sülalesi. Kendi aralarında Türkçe (Türkmence, Umar Moğolcası, Çin Umarcası), günlük hayatta Türkçe (Kazakça, Kırgızca, Türkmence, Özbekçe, Tatarca, Uygurca), Moğolca, Çince, Arapça, Tacikçe ve Hintçe konuşurlar.
Hindistan, Güney Çin ve Güneydoğu Asya'daki Akibabaki sülalesi. Kendi aralarında Türkçe (Türkmence, Çin Umarcası) ve Moğolca, günlük hayatta Hintçe, Çince ve Tacikçe konuşurlar.
Japonya'daki Tokyo, Hokkaido ve Fukushima'ya; Güney Kore'de Seul'a yayılmış olan Shiroboshi sülalesi. Kendi aralarında Türkçe (Tabgaçardı Türkçesi), günlük hayatta Japonca ve Korece konuşurlar.
Ortadoğu'da (Irak, Suriye, Güneybatı İran, Mısır, Yemen) yaygın olup kendi aralarında Türkçe (Umarca), günlük hayatta Arapça konuşan Beizaserbesh sülalesi, katliama kurban gitmiş ve kalanlar çevre ülkelere göçüp orada yaygın olan sülalenin soy adını almıştır. Yine Rusya, Ukrayna ve Baltıklarda yaygın olan Umarev sülalesi de sürgün edilip gittiği ülkelerdeki ailelerin soyadını almıştır.
Buna ek olarak soyadı başka olan Umaroğlu kökenli insanlar da vardır. Bunlar çoğunlukla yerleşik hayata geçmiş veya komutan, sınır muhafızı vs. görevleri yapmış insanlardır.
UMAROĞULLARI'NDA BEY SEÇİMİ VE TOY
Umaroğullarında; diğer pek çok obanın aksine yeni bir bey seçilmesi için illa önceki beyin ölmesi ya da toy tarafından düşürülmesi gerekmiyordu. Toy, istediği zaman beyliği yeni birine verebiliyordu. Ancak şartlar vardı.
Umaroğulları'nda; toyda şu kişiler bulunurdu:
Bey ve ailesi
Beş sülalenin yöneticileri
Askeri birliklerin yöneticileri
Bey ve beş sülalenin yöneticilerinin baş vezirleri
Umaroğulları'na yeni bir bey seçildiği vakit, eski bey Umar Han'dan kalma hançeri, kılıcı, Kayı sancağını, Kuran-ı Kerim'i, tuğ-u hümayun'u, altından yapılma bir yay ve tamamen gümüşten mamul üç adet oku verir, şöyle dua ederlerdi: "Hedefin, okunun saplandığı yerdir. Menzilin, okunun düştüğü en son yerdir. İlmin, bilgin; Allah'ın adının anıldığı her yerdir. Kanın, soyun; Türk elindeki her yerdir. Yurdun, kurdun uluduğu dağlar; içkin, keçinin su içtiği dereler, örtün gök, börkün güneş, miğferin aydır. Ey ulular ulusu, sürüler kurdu, ademlerin hikmeti; ananın cefası, babanın sefası, Kudüs ve Mekke'nin bekçisi, Urga'dan Belekoma'ya dek göçerlerin şahı, bey soyundan yeni bey. Ey atan Oğuz'un varisi, obanın valisi, otağının bekçisi. Allah, hilafetini daim etsin. Türk kanıyla ıslanmış her yeri sana versin. Allah'ın adının anıldığı her vakit, senin doğumun olsun. Her bir müminin vahşice katledilmesi, senin ölümün olsun. Beyliğin kızılca kıyametine (ölümüne) dek mazbut olsun!" Daha sonra obadaki herkes "amin" der, yeni bey de kendince dua edip yemin içerdi. Bundan sonra dönemin alimleri, hocaları gelir "Bundan böyle kara teke bize, akça oğlak sanadır; kara koyun bize, akça kuzu sanadır; tek hörgüçlü huysuz deve bize, tülü deve sanadır; bindirmeyen huysuz beygir bize, kurbanlığa razı gelen asil yılkı sanadır." diye beyliğini kutlar, öğüt verirlerdi. Akpapak Erdem Paşa'dan sonra; "beylik alametleri"ne Akpapak'ın yaptığı börk ve Akpapak döneminde kullanılmaya başlanan Umaroğlu sancağı da eklenmiştir.
Umaroğullarının her beyinin kendine özgü bir "Beylik pusatı" vardı. Bu gelenek, Erkin Karatutuş döneminde başlasa da daha önceden de bir çok beyin eşi benzeri olmayan silahlar yaptırdığını biliyoruz. Umar Hanlığı döneminde Beylik pusatlarını listeleyen bir kitap (Silah-ı Umaroğlu Ramz-ı Hükümran) yazılmıştır. 3. Devlet-i Aziz'e hizmet döneminde Ankara Göçebe ve Aziz Müzesi'nde (o dönemdeki adı: Angora Göçer ü Aziz Betiği) bu silahlar toplanmaya başlamıştır. Her ne kadar "eşsiz" oldukları söylense de genelde bu silahlar 2 tane yapılır ve biri mezara götürülürken (Biri kurgan) diğeri (ki genelde öteki taklit olup savaşta kullanılmazdı) obaya miras bırakılırdı. Elbette, beylik pusatları bir çok kez çalınmış, hatta yok edilmiştir. Ancak müzeye beylik pusatlarının getirilmesi sırasında gemilerle ağlarla açık denizlerde bile bu silahların arandığını biliyoruz. Bir kısmı, onu sahiplenen halktan savaşla alınmak ya da çalınmak durumunda kalınmıştır. Bazıları mezarlardan çıkarılmıştır.
UMAROĞULLARI'NIN KURULUŞU
Umar Han, Türkmen Ömer; ya da tam adıyla "Kayı boyunun Karakeçili oymağının Kulabluğ obasından Kızılca Abınç Bey oğlu Umar" (Arap kaynaklarında: Terk-i İman Ömer bin Avnc), geneli Henoteist-Paganist; geri kalanı da tengrici olan Kulabluğ obasınn olduğu yerden geçen dervişlerden, hocalardan etkilenerek İslam'ı kabul etmiştir. Ailesi tarafından dışlanınca yine İslam'ı kabul etmiş olan Şerif (Buradan önce Hacca gittiği için Hacı Şerif olarak anılır; Hacışerifoğulları'nın kurucusudur) ile bitlikte kaçıp Bilecik-Pazaryeri'nde kendi başına bir çadır kurmuş; avcı ve toplayıcılık ile, sonra da ticaret ile geçinmiştir. Daha sonra Karakeçili oymağının geneli Müslümanlığı kabul etmiş bir obasından olan Gökçe Hatun ile tanışıp evlenmiştir. Kısa zamanda; Umar Han çevresine pek çok dost toplayıp kurduğu obayı güçlendirmiştir. Umar Han, önce şehirde rastgele dolanıp ormanda avladığı hayvanları satmış; bu şekilde kendisine bir çadır kurmuştur. Sonra tekfura vergi ödeyen bir av tezgahı kurmuştur. Kemanger Tunç İbrahim'in yanında ok-yay yapımı, Demirci Halil Ağa'nın yanında kılıç, temren, bıçak, törpü, teber yapımı; Derici Atvuran İsmet'in yanında lamellar zırh, kolçak, deri elbise, ayı postundan zırh ve zincir zırh yapımını öğrenmiştir. Umar Han, tekfurun emri altında bazı savaşlarda yer almış; daha sonra Devlet-i Aziz toprakları oraya kadar uzayınca taraf değiştirmiştir. Umar Han öldükten kısa bir süre sonra, Devlet-i Aziz de bir çok toprağını kaybedip kuruluş bölgesine çekilmiştir. Umar Han öldüğünde Bağadur Motun Şanbek on yaşında, beylik ise Karyutmuş Arslan Bey'e yeni geçmiş durumdadır.
UMAROĞULLARI BEYLERİ SIRALI TAM LİSTESİ
Devlet-i Aziz'e hizmet dönemi:
Umar Han
Umar Han oğlu Arçap
Arçap oğlu İldiyen
İldiyen oğlu Nacakçı Mahmud
İltutmuş Kaplan Bey
Karyutmuş Arslan Bey
Bağadur Motun Şanbek
Kırmızı Hasan ya da Akça Selim
Ebu Mahmud
Karıncayiyen Mahmud Bey
Ayıoğlu Mustafa
Uman Bey
Erkin Karatutuş
Okbiçen Hatun
Okbiçen soyu Bayat boyu Bayan Hatun
Bayan Hatun oğlu Kama Bey
Kama oğlu Bıçakdöver
Kaybek
Cazgır Bey
Kartalcı Afşar Bey
Bayundur Eden
Salkur Beğ
Iğdırlı İğdir Bey
Kamacı Halil
Toktamış Doymamış Selman Han
Beyoğlu Kazan
Görmüş Bayan Hatun
Toktamış Doymamış oğlu Kızıl Kedi Beğ
Hacı Ömer
Çelikçi Recep Bey
Akpapak Erdem Paşa
Adı bilinmeyen Batı, Doğu ve Güney beyleri
Var olup olmadığı bilinmeyen geçiş dönemi beyi
Var olup olmadığı bilinmeyen geçiş dönemi beyi
Selmen Giray
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Êl-Han Oktay Bey soyundan Kale Bey
Kale bey oğlu Sungur Timur
Akpapak soyundan Temüçin Nikhun
Akpapak soyundan Gündoğdu Hatun
Karabörü Elden Bey
Adı bilinmeyen bey
Karabörü oğlu Selim Selmen
Adı bilinmeyen bey
Gündoğdu Hatun oğlu Nevruz Bey
Karabörü kızı Selcen
Nevruz Bey kızı Kerime Sultan
Selcen oğlu Karabek
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Otçu Hasan
Muşlu Kasan
Huştan Bey
Seyfettin Atsız
Avare Hatun
Pusat Bey
Urgalı
Kandöken Bey
İltutmuş Kandökmüş
Urungu Şadalp (Urgalı, Kandöken ve İltutmuş'un soyunu kurutarak geçici olarak beylik yapan kılıç eğitimcisi ve başkomutan. Kendisi, ayrıca Huştan Bey'in torunu olduğu için beylik hakkına sahipti)
Kamil Kader (Urungu'yu öldürerek başa geçen, Pusat Bey'in torunu)
Seyfettin
Alca Rükneddin
Mikail
Azra (ya da Azrail) Hatun
Moğol Hanlığına hizmet dönemi:
Noyan Ulkayın Bey
Sırıtır Şambek Bey
Kambek Alacı Bey
Adı bilinmeyen bey
Umar Bey
Umar'ın oğlu Timur
Adı bilinmeyen bey
Pers imparatorluğu ve Büyük Arap Devleti'ne hizmet dönemi:
Şah Törük (Tebriz) & Adem Emir Gazi Reis (Musul)
Şah Turan (Tebriz) & İdris Emir Gazi Reis (Musul)
Şah Oğuz (Tebriz) & Nuh Emir Gazi Reis (Musul)
Şah Kayı (Tebriz) & Salih Emir Gazi Reis (Kerkük)
Şah Kara (Musul) & İbrahim Emir Gazi Reis (Kerkük)
İsmail Emir Gazi Reis (Musul)
İshak Emir Gazi Reis
Yusuf Şah Emir Gazi Reis
Emir Eyüp Bey
Emir Musa Han
Emir Harun Han
Emir Davut Han
Emir Süleyman Han
Emir Yunus Bey
Emir İlyas Bey
Emir Zekeriya Bey
Emir Yahya Bey
Emir İsa Bey
Emir Muhammed Bey
2. Devlet-i Aziz'e hizmet dönemi:
Sencerkuran Bekir Han
Emir Muhammed oğlu Ömer Şah
Sencerkuran oğlu Osman Han
Ömer Şah oğlu Hacı Ali
Osman Han oğlu Hasan
Noyan Hasanhüseyin
Kalebek Hüseyin
Ömer Şah oğlu Zeynel
Zeynel kızı Fatıma Hatun
Fatıma kızı Aişe Hatun
Ömer Şah kızı Ayça Hanım
Ayça Hanım oğlu Kızıl Cafer
Adı bilinmeyen bey
Yemenli Ahmed Bey
Kızıl börklü Gün-yıldız
Adı bilinmeyen bey
Şeyh Fethi (Dervişleri ayaklandırarak başa geçen tarikat şeyhi. Elli ikilik Emir Tinşah tarafından öldürülmüştür)
Adı bilinmeyen bey
Tuğrul Kollu Karaca Bey
Yurtsuz Şah
Anatolia Hatun
Özgür Şah
Berrak Hanım
Zeynep Bayan
Cemre Hatun
Pelin Han
Zındık Bey
Ak Tayyar Bey
Dünya Bey
Muzaffer Bey
Piç Han
Efsun Hatun
Çakıl Hakan
Bihter Beğin
Ulaş Bey
Devrim Bey
Göçek Bey
Buğu Hatun
Büyü Bey
Adı bilinmeyen bey
Deniz Bey
Deniz Hatun
Kaçan Selim
Derin Hatun
Mai Hatun
Gök Bey
Tarikatkuran Nasreddin Bey
Dinsizin Hakkından Gelen İmansız Kerim Bey
Kılınç Bey
Fırat Bey
Dicle Bey
Karakuş Alp (Fırat, Dicle ve Kılınç beylerin soyunu kurutarak; Kılınç Bey'in uzaktaki yeğeni Orhun bey gelene kadar beylik yapmış alptır)
Orhun Bey
Bengü Hanım
Taş Bey
Nazlı Hatun
Keskin Bey
Arslan Bey
Kaplan Bey
Temüçin Bey
Şan Bey
Tümen Bey
Bahadır Bey
Atılgan Bey
Mümin Bey
Kurt Bey
Kutluk Bey
Bilig Bey
Kültekin Bey
Tekin Yolluk Bey
Boyla Tarkan
Kemanger Tonyukuk Hasşad (Boyla Tarkan'ın başveziri ve vekili)
Bilge Hatun
Tutuş Bey
Saltuk Bey
Buğra Bey
Kazancı Mahmud Paşa
Tuğrul Bey
Kongrul Bey
Kılınç Bey
Anuş Bey
Soysuz Kavurduktan
Sencer Bey
Batı Bey
Doğu Bey
Çakatay Bey
Baybars Bey
Utman Bey
Temür Bey
Kamil Mustafa Bey
Güzel Han
İştar Hatun
Umar Hanlığı Dönemi (Umaroğullarınca kurulmuş bir devlet ve Devlet-i Aziz'in özerk bölgesiydi)
İlteriş Cenktuğ Han
Burkhan Han
Arslan Alp Han
Tengri Han
Muhammed Han
Kaplan Alp Han
Temüçin Bey
Şan Kağan
Duman Han
Bahadır Han
Atlıhan
İliğ Han
Kurt Han
Kutluca Kağan
Bilgi Han
Külhanbey
Dirse Han
Kadir Han
Satuk Boğaç Han
Tolun Han
Tekin Han
Mahmut Han
Salçuk Han
Apa Tutuş Bağa Tarkan Han Efendi
Anlaş Han
Kutbhan
Celaleddin Han
Gıyaseddin Han
Hıdır Han
Batıkan
Çalış Han
Bay Pars Han
Tuğrul Han
Basar Han
Demir Han
İlyas Han
Osman Han
Bayram Han
Adil Han
Muhammed Han
Hacı Kağan
İsmail Han
Kutup Han
Babür Han
Nadir Han
Mustafa Han
Yunan İmparatorluğu ve Devlet-i Aziz'e hizmet dönemi:
Tekfur Poseidon (Serez) & Denizci Nuh (Gümülcine)
Tekfur Hera Hatun (Serez) & Tavus Bey (Gümülcine)
Tekfur Demeter Hatun (Serez) & Demet Hatun (Gümülcine) & Mümin Bey (Gümülcine)
Tekfur Afrodit (Serez) & Çolpan Hatun (Gümülcine)
Tekfur Atina (Serez) & Bekar Hatun (Gümülcine)
Tekfur Ares (Serez) & Savaş Bey (Gümülcine)
Tekfur Apollo (Serez) & Defne Hatun (Gümülcine)
Tekfur Artemis (Serez) & Avcı Bayçomard Bey (Gümülcine)
Tekfur Hephaistos (Serez) & Dağtutuş Bey (Gümülcine)
Tekfur Hermes (Serez) & Erdenay Bey (Gümülcine)
Tekfur Diona (Serez) & Tunga Bey (Gümülcibe)
Tekfur Hades (Serez) & Erlik Bey (Gümülcine) & Malik Bey (Gümülcine)
Tekfur Vesta (Serez) & Kongrul Bey (Gümülcine)
Yunan İmparatorluğuna hizmet dönemi:
Tekfur Melek Bey (Serez)
İsyancı Tekür Kayra Bey
Devletsiz dönem:
Göçeden Halil
Tengri Bey & Mahmut Bey
Kuyaş Bey
Maygıl Bey
Elbis Bey & Cin Bey
Geyik Bey
Ülgen Bey & Salih Bey
Kızağan Bey & Kızık Bey
Mergen Bey & Zeki Bey
Katay Bey & Ertimur Bey
Umay Hatun & Hatice Hatun
İyi Muhammed Emir Gazi Türk Şah Kayığ Kınalı Bey
Erturan oğlu Aktörük Bey
Aktörük oğlu Okçu Bey
Okçu oğlu Boz Uz Bey
Boz Uz oğlu Gün Bey
Günoğlu Kaybek
Günoğlu Bayad
Günoğlu Akça Bey
Günoğlu Karaca Bey
Boz Uz oğlu Ay Bey
Ayoğlu Yazır Bey
Ayoğlu Tüğer Bey
Ayoğlu Tutırka Bey
Ayoğlu Yapar Han
Boz Uz oğlu Yıldız Bey
Yıldız oğlu Ab-ı Şer Bey
Yıldız oğlu Kızık Bey
Yıldız oğlu Dillibek
Yıldız oğlu Karkın Bey
Okçu oğlu Üçüz Bey
Üçüz oğlu Gökbek
Gökbek oğlu Bayeden Bey
Gökbek oğlu Peçenek Bey
Gökbek oğlu Çavulcu Bey
Gökbek oğlu Çepni Bey
Üçüz oğlu Dağ Bey
Dağoğlu Salgır Bey
Dağoğlu Eymür Bey
Dağoğlu Aryund Bey
Dağoğlu Yürek Bey
Üçüz oğlu Deniz Bey
Denizoğlu İğdir Bey
Denizoğlu Büğdüz Bey
Denizoğlu Iva Bey
Denizoğlu Kınık Bey
Aktörük oğlu Kıbcak Bey
Kıbcak oğlu Burç Bey
Kıbcak oğlu Kurt Bey
Kıbcak oğlu Kongur Bey
Kıbcak oğlu Ulaş Bey
Kıbcak oğlu Kulab Bey
Kıbcak oğlu Çortan Bey
Kıbcak oğlu Kara Bey
Kıbcak oğlu Kutan Bey
3. Devlet-i Aziz'e hizmet dönemi:
İyi Muhammed Emir Gazi Türk Şah Kayığ Kınalı Bey oğlu Koryutmuş Bey
Adı bilinmeyen bey
Kambek soyundan Kayıp Han
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Koç Selman Bey
Şol Kağan
İl Kağan
Kuşçu Ala Bey
Arap Kekik Bey
Kafkas Hasan Hüseyin Bey
Seyit Bey
Mahmud Ali Bey
Adı bilinmeyen bey
Kambek soyundan Kamacı Halil (Kaşmir) & Şambek soyundan Tümen Tao Han (Khalanga)
Bahadır Bey (Kaşmir)
Hakkı Başşad (Bahadır Bey'in ani ölümünün ardından vekili olarak görev yapan başveziridir)
Kürşad Kara Şad (Hakkı Başşad'ın şehit düşmesinin ardından, Çocuk Hakan büyüyene kadar görev yapan Hakkı Başşad'ın yaveri, Bahadır Bey'in veziri)
Çocuk Hakan
2. Moğol imparatorluğuna hizmet dönemi:
Atılan Bey (Kaşmir) & Buda Bey (Khalanga)
Noyan Kül Bilge Tonyukuk Kam (Tirmiz) & İslam oğlu Mümin Bey (Bedehşan)
Noyan Erçisi (Tirmiz) & Noyan Satuk Buğra (Bedehşan)
Noyan Mahmud (Bedehşan)
Noyan Turul Bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Macar imparatorluğuna hizmet dönemi:
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Katona Çağrı Bey
Katona Kutbeddin Bey
Katona Vlad Bey
Katona Atsız Bey
Katona Cengiz Bey
Katona Berke Bey
Katona Demir Bey
Baylıkyapmış Keş Sülo (Bir Arap-Fars kabilesiyle savaşırken, Umaroğulları'nın halifesi olarak gösterilen tarikat şeyhidir)
Katona Demir Bey (tekrar)
Rus Çarlığı'nın Bulgar Knezliğine hizmet dönemi:
Kara Knez
Tengri Knez (Kutlu Viçe) & Mehmet Knez (Sofya)
Kayra Knez (Kutlu Viçe) & Osman Bey (Sofya)
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Şeyh Babür
Şeyh Osman
Ali Umaroğlu
Hakan Umaroğlu & Atılgan Umarfiai & Mahmud Umarogli & Nejdet Aqipapaq & Umalagi Tulugu (Türk Umaraq) & Babür Akibabaki & Shiroboshi Turan & Mehmed Emin Beizaserbesh
Emir Umaroğlu
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Şerif Umaroğlu
Ömer Umaroğlu
Recep Umaroğlu
Arife Umaroğlu
Erdem Umaroğlu
Oğuzhan Umaroğlu
Umaroğulları, "Beş ata" dedikleri kişilere, obanın beş soyunu dayandırırlar.
Umaroğulları'nın en yetenekli ve bilindik beyleri Akpapak Erdem Paşa, Karabörü Elden Bey ve Yemenli Ahmed Bey'dir. Akpapak Erdem Paşa'nın uzun incelemesi için.
Umaroğullarının mezarlıkları, incelenmeye değer bir konudur. Umaroğulları; sıradan kişiler için "topı kurgan", önemli kişiler, alimler, yöneticiler, şairler, tanındık kişiler için ise "biri kurgan" dedikleri mezarlar yapmışlardır. Temelinde her ikisi de türbedir, topı kurgan; genellikle sekizgen biçimli bir binadır ve tepesinde koni biçimli bir kubbe vardır. İçi boş bırakılır ve insanlar toplu olarak gömülür. Umaroğulları, ölülerini mumyalayarak saklamış ve toplu olarak gömmüştür. Topı kurgan, genelde yüz ölü birikince yapılır. İnsanların gömüldüğü yerle sınır olan yere "Üleşik" denir. "Üleşik"lerde, her kişinin mezar taşları; yazılı kısmı duvara dönük biçimde durur. Bu mezar taşları; kişinin dinine, genel giyimine vs. göre farklılık gösterir. Çoğunlukla taştan ya da kille kaplanıp yakılmış tahtadan yapılır. Hristiyanların mezar taşları haç, ankh ya da balık şeklinde olup haç ve ankh şeklinde olanlarında, yazı için "kağıt" denen ayrı bir bölüm vardır. Tengrici, şamanist ve animistlerin mezar taşlarındaki yazılar, karanlıkta parlayan mavi bir mürekkeple yazılır. Müslümanların mezar taşları genelde "baş" denen üst kısmında bir sarıkla betimlenir; oysa Umaroğulları'nda Müslümanlar bile nadiren sarık giymiş, genelde börk kullanmıştır. Bazen de kişinin Müslüman olduğunu belirtmek için mezar taşı "yerleşik" denen özel bir biçimde yapılır veya yeşile boyanırdı. Yerleşik mezar taşları, yerde bir parke gibidir ve dört adet tuğla ayağın üstünde, yerden biraz yukarıda durur. Genelde dümdüz olsalar da bazen rahle üstünde kitap, yerde duran sarık ya da Elif biçiminde oldukları da görülür. Biri kurgan ise, kişiye veya aileye özel türbelerdir. Kişinin istediği doğrultusunda, genelde hayattayken yapılır ve ölünce içine kişinin hayat hikayesi, öğretici, abartısız, hafif cümlelerle geçiştirilerek yazılır. Bunlar genellikle bir bahçeye sahiptir. Bazı biri kurganlarda, kişinin ölünce başkasına miras bırakmadığı eşyalar da yer alır. Bunlar toprak kap gibi çok basit şeylerden, özel yapım silahlara kadar her şey olabilir.
Umaroğulları, Akpapak Erdem Paşa sonrasında hem Akpapak Erdem Paşa'nın deneyerek bulduğu, hem de kendileri denedikleri tarım biçimlerini kullanmışlardır. Umaroğulları Yemen'de iken burada tarım konusunda çok yol almışlardır. Denizden açtıkları sulama kanallarıyla hem Kızıldeniz'in çeşitliliğini karasal yerlere getirmiş, hem de iğde ve zeytin yetiştirmişlerdir. Dereler, vahalardan sulama kanalları açıp Anadolu ve Kafkasya'dan toprak getirerek tüm bitkileri yetiştirmişlerdir. Küflenmiş ekmeklerden, kurumuş ve çürümüş karayosunlarından özel torflar hazırlayıp çayır mantarı, kestane mantarı, melki, tuzlu melki, puf mantarı, shiitake, yosun, kara nilüferi, bambu yetiştirmişlerdir.
Umaroğulları'na ait üç yazıt, beş kitap, on altı derlenmiş hikaye/efsane/anlatı/masal, yirmi sekiz de dilden dile dolaşıp Türkçe derlemesi olmayan anlatı/efsane/masal/hikaye vardır. Bu üç yazıt; Umar Han yazıtları, Kambek yazıtları ve Huhhotlu Baktıran Yazıtları'dır. Umar Han yazıtları, bizzat Umar Han tarafından yazılmış yazıtlardır ve Bilecik'in Küçükelmalı köyünde bulunurlar. Basitçe Umar Han'ı ve o dönemin siyasetini anlatan yazıtlarda, Kambek yazıtlarındaki süslü dil ve düzen görünmez.
Umaroğulları, Akpapak Erdem Paşa bey olduktan sonra Devlet-i Aziz içindeki nüfuzlarını artırmışlardır. Neredeyse hep Doğu'ya gitmişlerdir.
UMARCA
Umaroğullarının konuştuğu Türkçe, Umarca diye de adlandırılır. Günümüz Türkiye Türkçesi'ne çok benzer bir dildir. Umarca içinden şu diller çıkmıştır:
Umar Moğolcası: Kıpçak Umarcası da denir. Moğolca ve Kıpçak dillerinden çok etkilenilmiştir. Moğol Hanlığına hizmet dönemlerinde resmi dil olmuş; sonrasında terk edilmiş ve sadece küçük gruplar tarafından konuşulmaya devam edilmiştir.
Çin Umarcası: Çin'deki ve çevresindeki halkla daha rahat anlaşmak amacıyla, Çince'den bolca etkilenmiş Umar Moğolcası'dır.
Tabgaçardı Türkçesi: Korece, Rusça ve Japonca'dan bolca etkilenmiş Çin Umarcasıdır.
Batı Umarcası: Latin Umarcası, Umar Macarcası da denir. Macar imparatorluğuna hizmet döneminde resmi dil olmuş; daha sonra terk edilmiştir. Cermen dilleri, Macarca ve Latince'den çok etkilenmiştir.
GÜNÜMÜZDE
Umaroğulları, günümüzde en yaygın olarak şu ülkelerde bulunurlar:
Orta Avrupa'daki Umarfiai sülalesi. Kendi aralarında Türkçe (Türkiye Türkçesi, Batı Umarcası), günlük hayatta Fransızca, Almanca, Macarca, Çekçe konuşurlar.
Balkanlar ve Batı Anadolu'daki Umarogli ve Umaroğlu sülaleleri. Kendi aralarında Türkçe (Türkiye Türkçesi, Umarca), günlük hayatta Türkçe (Türkiye Türkçesi, Gagavuzca, Kırım Tatarcası), Pomakça ve Yunanca konuşurlar.
Doğu Anadolu, Kafkasya ve Kuzeybatı İran'daki Aqipapaq-Akipapah sülaleleri. Kendi aralarında Türkçe (Umarca), günlük hayatta Türkçe (Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi, Horasan Türkçesi, Kaşgayca, Kırım Tatarcası), Rusça, Gürcüce ve Farsça konuşurlar.
Orta Asya, Afganistan, Pakistan, Moğolistan ve Xinjiang'daki Umaraq (Çince: Umalagi) sülalesi. Kendi aralarında Türkçe (Türkmence, Umar Moğolcası, Çin Umarcası), günlük hayatta Türkçe (Kazakça, Kırgızca, Türkmence, Özbekçe, Tatarca, Uygurca), Moğolca, Çince, Arapça, Tacikçe ve Hintçe konuşurlar.
Hindistan, Güney Çin ve Güneydoğu Asya'daki Akibabaki sülalesi. Kendi aralarında Türkçe (Türkmence, Çin Umarcası) ve Moğolca, günlük hayatta Hintçe, Çince ve Tacikçe konuşurlar.
Japonya'daki Tokyo, Hokkaido ve Fukushima'ya; Güney Kore'de Seul'a yayılmış olan Shiroboshi sülalesi. Kendi aralarında Türkçe (Tabgaçardı Türkçesi), günlük hayatta Japonca ve Korece konuşurlar.
Ortadoğu'da (Irak, Suriye, Güneybatı İran, Mısır, Yemen) yaygın olup kendi aralarında Türkçe (Umarca), günlük hayatta Arapça konuşan Beizaserbesh sülalesi, katliama kurban gitmiş ve kalanlar çevre ülkelere göçüp orada yaygın olan sülalenin soy adını almıştır. Yine Rusya, Ukrayna ve Baltıklarda yaygın olan Umarev sülalesi de sürgün edilip gittiği ülkelerdeki ailelerin soyadını almıştır.
Buna ek olarak soyadı başka olan Umaroğlu kökenli insanlar da vardır. Bunlar çoğunlukla yerleşik hayata geçmiş veya komutan, sınır muhafızı vs. görevleri yapmış insanlardır.
UMAROĞULLARI'NDA BEY SEÇİMİ VE TOY
Umaroğullarında; diğer pek çok obanın aksine yeni bir bey seçilmesi için illa önceki beyin ölmesi ya da toy tarafından düşürülmesi gerekmiyordu. Toy, istediği zaman beyliği yeni birine verebiliyordu. Ancak şartlar vardı.
Umaroğulları'nda; toyda şu kişiler bulunurdu:
Bey ve ailesi
Beş sülalenin yöneticileri
Askeri birliklerin yöneticileri
Bey ve beş sülalenin yöneticilerinin baş vezirleri
Umaroğulları'na yeni bir bey seçildiği vakit, eski bey Umar Han'dan kalma hançeri, kılıcı, Kayı sancağını, Kuran-ı Kerim'i, tuğ-u hümayun'u, altından yapılma bir yay ve tamamen gümüşten mamul üç adet oku verir, şöyle dua ederlerdi: "Hedefin, okunun saplandığı yerdir. Menzilin, okunun düştüğü en son yerdir. İlmin, bilgin; Allah'ın adının anıldığı her yerdir. Kanın, soyun; Türk elindeki her yerdir. Yurdun, kurdun uluduğu dağlar; içkin, keçinin su içtiği dereler, örtün gök, börkün güneş, miğferin aydır. Ey ulular ulusu, sürüler kurdu, ademlerin hikmeti; ananın cefası, babanın sefası, Kudüs ve Mekke'nin bekçisi, Urga'dan Belekoma'ya dek göçerlerin şahı, bey soyundan yeni bey. Ey atan Oğuz'un varisi, obanın valisi, otağının bekçisi. Allah, hilafetini daim etsin. Türk kanıyla ıslanmış her yeri sana versin. Allah'ın adının anıldığı her vakit, senin doğumun olsun. Her bir müminin vahşice katledilmesi, senin ölümün olsun. Beyliğin kızılca kıyametine (ölümüne) dek mazbut olsun!" Daha sonra obadaki herkes "amin" der, yeni bey de kendince dua edip yemin içerdi. Bundan sonra dönemin alimleri, hocaları gelir "Bundan böyle kara teke bize, akça oğlak sanadır; kara koyun bize, akça kuzu sanadır; tek hörgüçlü huysuz deve bize, tülü deve sanadır; bindirmeyen huysuz beygir bize, kurbanlığa razı gelen asil yılkı sanadır." diye beyliğini kutlar, öğüt verirlerdi. Akpapak Erdem Paşa'dan sonra; "beylik alametleri"ne Akpapak'ın yaptığı börk ve Akpapak döneminde kullanılmaya başlanan Umaroğlu sancağı da eklenmiştir.
Umaroğullarının her beyinin kendine özgü bir "Beylik pusatı" vardı. Bu gelenek, Erkin Karatutuş döneminde başlasa da daha önceden de bir çok beyin eşi benzeri olmayan silahlar yaptırdığını biliyoruz. Umar Hanlığı döneminde Beylik pusatlarını listeleyen bir kitap (Silah-ı Umaroğlu Ramz-ı Hükümran) yazılmıştır. 3. Devlet-i Aziz'e hizmet döneminde Ankara Göçebe ve Aziz Müzesi'nde (o dönemdeki adı: Angora Göçer ü Aziz Betiği) bu silahlar toplanmaya başlamıştır. Her ne kadar "eşsiz" oldukları söylense de genelde bu silahlar 2 tane yapılır ve biri mezara götürülürken (Biri kurgan) diğeri (ki genelde öteki taklit olup savaşta kullanılmazdı) obaya miras bırakılırdı. Elbette, beylik pusatları bir çok kez çalınmış, hatta yok edilmiştir. Ancak müzeye beylik pusatlarının getirilmesi sırasında gemilerle ağlarla açık denizlerde bile bu silahların arandığını biliyoruz. Bir kısmı, onu sahiplenen halktan savaşla alınmak ya da çalınmak durumunda kalınmıştır. Bazıları mezarlardan çıkarılmıştır.
UMAROĞULLARI'NIN KURULUŞU
Umar Han, Türkmen Ömer; ya da tam adıyla "Kayı boyunun Karakeçili oymağının Kulabluğ obasından Kızılca Abınç Bey oğlu Umar" (Arap kaynaklarında: Terk-i İman Ömer bin Avnc), geneli Henoteist-Paganist; geri kalanı da tengrici olan Kulabluğ obasınn olduğu yerden geçen dervişlerden, hocalardan etkilenerek İslam'ı kabul etmiştir. Ailesi tarafından dışlanınca yine İslam'ı kabul etmiş olan Şerif (Buradan önce Hacca gittiği için Hacı Şerif olarak anılır; Hacışerifoğulları'nın kurucusudur) ile bitlikte kaçıp Bilecik-Pazaryeri'nde kendi başına bir çadır kurmuş; avcı ve toplayıcılık ile, sonra da ticaret ile geçinmiştir. Daha sonra Karakeçili oymağının geneli Müslümanlığı kabul etmiş bir obasından olan Gökçe Hatun ile tanışıp evlenmiştir. Kısa zamanda; Umar Han çevresine pek çok dost toplayıp kurduğu obayı güçlendirmiştir. Umar Han, önce şehirde rastgele dolanıp ormanda avladığı hayvanları satmış; bu şekilde kendisine bir çadır kurmuştur. Sonra tekfura vergi ödeyen bir av tezgahı kurmuştur. Kemanger Tunç İbrahim'in yanında ok-yay yapımı, Demirci Halil Ağa'nın yanında kılıç, temren, bıçak, törpü, teber yapımı; Derici Atvuran İsmet'in yanında lamellar zırh, kolçak, deri elbise, ayı postundan zırh ve zincir zırh yapımını öğrenmiştir. Umar Han, tekfurun emri altında bazı savaşlarda yer almış; daha sonra Devlet-i Aziz toprakları oraya kadar uzayınca taraf değiştirmiştir. Umar Han öldükten kısa bir süre sonra, Devlet-i Aziz de bir çok toprağını kaybedip kuruluş bölgesine çekilmiştir. Umar Han öldüğünde Bağadur Motun Şanbek on yaşında, beylik ise Karyutmuş Arslan Bey'e yeni geçmiş durumdadır.
UMAROĞULLARI BEYLERİ SIRALI TAM LİSTESİ
Devlet-i Aziz'e hizmet dönemi:
Umar Han
Umar Han oğlu Arçap
Arçap oğlu İldiyen
İldiyen oğlu Nacakçı Mahmud
İltutmuş Kaplan Bey
Karyutmuş Arslan Bey
Bağadur Motun Şanbek
Kırmızı Hasan ya da Akça Selim
Ebu Mahmud
Karıncayiyen Mahmud Bey
Ayıoğlu Mustafa
Uman Bey
Erkin Karatutuş
Okbiçen Hatun
Okbiçen soyu Bayat boyu Bayan Hatun
Bayan Hatun oğlu Kama Bey
Kama oğlu Bıçakdöver
Kaybek
Cazgır Bey
Kartalcı Afşar Bey
Bayundur Eden
Salkur Beğ
Iğdırlı İğdir Bey
Kamacı Halil
Toktamış Doymamış Selman Han
Beyoğlu Kazan
Görmüş Bayan Hatun
Toktamış Doymamış oğlu Kızıl Kedi Beğ
Hacı Ömer
Çelikçi Recep Bey
Akpapak Erdem Paşa
Adı bilinmeyen Batı, Doğu ve Güney beyleri
Var olup olmadığı bilinmeyen geçiş dönemi beyi
Var olup olmadığı bilinmeyen geçiş dönemi beyi
Var olup olmadığı bilinmeyen geçiş dönemi beyi
Var olup olmadığı bilinmeyen geçiş dönemi beyi
Var olup olmadığı bilinmeyen geçiş dönemi beyi
Var olup olmadığı bilinmeyen geçiş dönemi beyi
Var olup olmadığı bilinmeyen geçiş dönemi beyi
Köpekçi Agah EfendiSelmen Giray
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Êl-Han Oktay Bey soyundan Kale Bey
Kale bey oğlu Sungur Timur
Akpapak soyundan Temüçin Nikhun
Akpapak soyundan Gündoğdu Hatun
Karabörü Elden Bey
Adı bilinmeyen bey
Karabörü oğlu Selim Selmen
Adı bilinmeyen bey
Gündoğdu Hatun oğlu Nevruz Bey
Karabörü kızı Selcen
Nevruz Bey kızı Kerime Sultan
Selcen oğlu Karabek
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Otçu Hasan
Muşlu Kasan
Huştan Bey
Seyfettin Atsız
Avare Hatun
Pusat Bey
Urgalı
Kandöken Bey
İltutmuş Kandökmüş
Urungu Şadalp (Urgalı, Kandöken ve İltutmuş'un soyunu kurutarak geçici olarak beylik yapan kılıç eğitimcisi ve başkomutan. Kendisi, ayrıca Huştan Bey'in torunu olduğu için beylik hakkına sahipti)
Kamil Kader (Urungu'yu öldürerek başa geçen, Pusat Bey'in torunu)
Seyfettin
Alca Rükneddin
Mikail
Azra (ya da Azrail) Hatun
Moğol Hanlığına hizmet dönemi:
Noyan Ulkayın Bey
Sırıtır Şambek Bey
Kambek Alacı Bey
Adı bilinmeyen bey
Umar Bey
Umar'ın oğlu Timur
Adı bilinmeyen bey
Pers imparatorluğu ve Büyük Arap Devleti'ne hizmet dönemi:
Şah Törük (Tebriz) & Adem Emir Gazi Reis (Musul)
Şah Turan (Tebriz) & İdris Emir Gazi Reis (Musul)
Şah Oğuz (Tebriz) & Nuh Emir Gazi Reis (Musul)
Şah Kayı (Tebriz) & Salih Emir Gazi Reis (Kerkük)
Şah Kara (Musul) & İbrahim Emir Gazi Reis (Kerkük)
İsmail Emir Gazi Reis (Musul)
İshak Emir Gazi Reis
Yusuf Şah Emir Gazi Reis
Emir Eyüp Bey
Emir Musa Han
Emir Harun Han
Emir Davut Han
Emir Süleyman Han
Emir Yunus Bey
Emir İlyas Bey
Emir Zekeriya Bey
Emir Yahya Bey
Emir İsa Bey
Emir Muhammed Bey
2. Devlet-i Aziz'e hizmet dönemi:
Sencerkuran Bekir Han
Emir Muhammed oğlu Ömer Şah
Sencerkuran oğlu Osman Han
Ömer Şah oğlu Hacı Ali
Osman Han oğlu Hasan
Noyan Hasanhüseyin
Kalebek Hüseyin
Ömer Şah oğlu Zeynel
Zeynel kızı Fatıma Hatun
Fatıma kızı Aişe Hatun
Ömer Şah kızı Ayça Hanım
Ayça Hanım oğlu Kızıl Cafer
Adı bilinmeyen bey
Yemenli Ahmed Bey
Kızıl börklü Gün-yıldız
Adı bilinmeyen bey
Şeyh Fethi (Dervişleri ayaklandırarak başa geçen tarikat şeyhi. Elli ikilik Emir Tinşah tarafından öldürülmüştür)
Kırklık Selim Tinşah (Elli ikilik Emir Tinşah'ın oğlu)
On beşlik Kerim Tinşah
Alayaalmış Kirman Bey
Ertörük Karaca Bey
Arturan Hasbihalci Hasan
Tatar Recep Bey
Kocagöz Ramazan
Aksırtlı Kaplan Şaban
Adı bilinmeyen bey
On beşlik Kerim Tinşah
Alayaalmış Kirman Bey
Ertörük Karaca Bey
Arturan Hasbihalci Hasan
Tatar Recep Bey
Kocagöz Ramazan
Aksırtlı Kaplan Şaban
Adı bilinmeyen bey
Kızılbilek Aryundıl Bey
Adı bilinmeyen bey
Ayıvuran Türmeniş Bey
Ulçabek
Keş Selman Bey
Adı bilinmeyen bey
Ulçabek
Keş Selman Bey
Adı bilinmeyen bey
Kansız Alyılan Bey
Irkutlu Kaya Bey
Haracı Esen Şad (Gemici Yugralı bey olana kadar, Irkutlu'nun vekili olan baş-veziri)
Gemici Yugralı Batur
Adı bilinmeyen bey
Buğutulu Kunalp
Huhhotlu Baktıran BeyAdı bilinmeyen bey
Tuğrul Kollu Karaca Bey
Yurtsuz Şah
Anatolia Hatun
Özgür Şah
Berrak Hanım
Zeynep Bayan
Cemre Hatun
Pelin Han
Zındık Bey
Ak Tayyar Bey
Dünya Bey
Muzaffer Bey
Piç Han
Efsun Hatun
Çakıl Hakan
Bihter Beğin
Ulaş Bey
Devrim Bey
Göçek Bey
Buğu Hatun
Büyü Bey
Adı bilinmeyen bey
Deniz Bey
Deniz Hatun
Kaçan Selim
Derin Hatun
Mai Hatun
Gök Bey
Tarikatkuran Nasreddin Bey
Dinsizin Hakkından Gelen İmansız Kerim Bey
Kılınç Bey
Fırat Bey
Dicle Bey
Karakuş Alp (Fırat, Dicle ve Kılınç beylerin soyunu kurutarak; Kılınç Bey'in uzaktaki yeğeni Orhun bey gelene kadar beylik yapmış alptır)
Orhun Bey
Bengü Hanım
Taş Bey
Nazlı Hatun
Keskin Bey
Arslan Bey
Kaplan Bey
Temüçin Bey
Şan Bey
Tümen Bey
Bahadır Bey
Atılgan Bey
Mümin Bey
Kurt Bey
Kutluk Bey
Bilig Bey
Kültekin Bey
Tekin Yolluk Bey
Boyla Tarkan
Kemanger Tonyukuk Hasşad (Boyla Tarkan'ın başveziri ve vekili)
Bilge Hatun
Tutuş Bey
Saltuk Bey
Buğra Bey
Kazancı Mahmud Paşa
Tuğrul Bey
Kongrul Bey
Kılınç Bey
Anuş Bey
Soysuz Kavurduktan
Sencer Bey
Batı Bey
Doğu Bey
Çakatay Bey
Baybars Bey
Utman Bey
Temür Bey
Kamil Mustafa Bey
Güzel Han
İştar Hatun
Umar Hanlığı Dönemi (Umaroğullarınca kurulmuş bir devlet ve Devlet-i Aziz'in özerk bölgesiydi)
İlteriş Cenktuğ Han
Burkhan Han
Arslan Alp Han
Tengri Han
Muhammed Han
Kaplan Alp Han
Temüçin Bey
Şan Kağan
Duman Han
Bahadır Han
Atlıhan
İliğ Han
Kurt Han
Kutluca Kağan
Bilgi Han
Külhanbey
Dirse Han
Kadir Han
Satuk Boğaç Han
Tolun Han
Tekin Han
Mahmut Han
Salçuk Han
Apa Tutuş Bağa Tarkan Han Efendi
Anlaş Han
Kutbhan
Celaleddin Han
Gıyaseddin Han
Hıdır Han
Batıkan
Çalış Han
Bay Pars Han
Tuğrul Han
Basar Han
Demir Han
İlyas Han
Osman Han
Bayram Han
Adil Han
Muhammed Han
Hacı Kağan
İsmail Han
Kutup Han
Babür Han
Nadir Han
Mustafa Han
Yunan İmparatorluğu ve Devlet-i Aziz'e hizmet dönemi:
Tekfur Poseidon (Serez) & Denizci Nuh (Gümülcine)
Tekfur Hera Hatun (Serez) & Tavus Bey (Gümülcine)
Tekfur Demeter Hatun (Serez) & Demet Hatun (Gümülcine) & Mümin Bey (Gümülcine)
Tekfur Afrodit (Serez) & Çolpan Hatun (Gümülcine)
Tekfur Atina (Serez) & Bekar Hatun (Gümülcine)
Tekfur Ares (Serez) & Savaş Bey (Gümülcine)
Tekfur Apollo (Serez) & Defne Hatun (Gümülcine)
Tekfur Artemis (Serez) & Avcı Bayçomard Bey (Gümülcine)
Tekfur Hephaistos (Serez) & Dağtutuş Bey (Gümülcine)
Tekfur Hermes (Serez) & Erdenay Bey (Gümülcine)
Tekfur Diona (Serez) & Tunga Bey (Gümülcibe)
Tekfur Hades (Serez) & Erlik Bey (Gümülcine) & Malik Bey (Gümülcine)
Tekfur Vesta (Serez) & Kongrul Bey (Gümülcine)
Yunan İmparatorluğuna hizmet dönemi:
Tekfur Melek Bey (Serez)
İsyancı Tekür Kayra Bey
Devletsiz dönem:
Göçeden Halil
Tengri Bey & Mahmut Bey
Kuyaş Bey
Maygıl Bey
Elbis Bey & Cin Bey
Geyik Bey
Ülgen Bey & Salih Bey
Kızağan Bey & Kızık Bey
Mergen Bey & Zeki Bey
Katay Bey & Ertimur Bey
Umay Hatun & Hatice Hatun
İyi Muhammed Emir Gazi Türk Şah Kayığ Kınalı Bey
Erturan oğlu Aktörük Bey
Aktörük oğlu Okçu Bey
Okçu oğlu Boz Uz Bey
Boz Uz oğlu Gün Bey
Günoğlu Kaybek
Günoğlu Bayad
Günoğlu Akça Bey
Günoğlu Karaca Bey
Boz Uz oğlu Ay Bey
Ayoğlu Yazır Bey
Ayoğlu Tüğer Bey
Ayoğlu Tutırka Bey
Ayoğlu Yapar Han
Boz Uz oğlu Yıldız Bey
Yıldız oğlu Ab-ı Şer Bey
Yıldız oğlu Kızık Bey
Yıldız oğlu Dillibek
Yıldız oğlu Karkın Bey
Okçu oğlu Üçüz Bey
Üçüz oğlu Gökbek
Gökbek oğlu Bayeden Bey
Gökbek oğlu Peçenek Bey
Gökbek oğlu Çavulcu Bey
Gökbek oğlu Çepni Bey
Üçüz oğlu Dağ Bey
Dağoğlu Salgır Bey
Dağoğlu Eymür Bey
Dağoğlu Aryund Bey
Dağoğlu Yürek Bey
Üçüz oğlu Deniz Bey
Denizoğlu İğdir Bey
Denizoğlu Büğdüz Bey
Denizoğlu Iva Bey
Denizoğlu Kınık Bey
Aktörük oğlu Kıbcak Bey
Kıbcak oğlu Burç Bey
Kıbcak oğlu Kurt Bey
Kıbcak oğlu Kongur Bey
Kıbcak oğlu Ulaş Bey
Kıbcak oğlu Kulab Bey
Kıbcak oğlu Çortan Bey
Kıbcak oğlu Kara Bey
Kıbcak oğlu Kutan Bey
3. Devlet-i Aziz'e hizmet dönemi:
İyi Muhammed Emir Gazi Türk Şah Kayığ Kınalı Bey oğlu Koryutmuş Bey
Adı bilinmeyen bey
Kambek soyundan Kayıp Han
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Koç Selman Bey
Şol Kağan
İl Kağan
Kuşçu Ala Bey
Arap Kekik Bey
Kafkas Hasan Hüseyin Bey
Seyit Bey
Mahmud Ali Bey
Adı bilinmeyen bey
Kambek soyundan Kamacı Halil (Kaşmir) & Şambek soyundan Tümen Tao Han (Khalanga)
Bahadır Bey (Kaşmir)
Hakkı Başşad (Bahadır Bey'in ani ölümünün ardından vekili olarak görev yapan başveziridir)
Kürşad Kara Şad (Hakkı Başşad'ın şehit düşmesinin ardından, Çocuk Hakan büyüyene kadar görev yapan Hakkı Başşad'ın yaveri, Bahadır Bey'in veziri)
Çocuk Hakan
2. Moğol imparatorluğuna hizmet dönemi:
Atılan Bey (Kaşmir) & Buda Bey (Khalanga)
Noyan Kül Bilge Tonyukuk Kam (Tirmiz) & İslam oğlu Mümin Bey (Bedehşan)
Noyan Erçisi (Tirmiz) & Noyan Satuk Buğra (Bedehşan)
Noyan Mahmud (Bedehşan)
Noyan Turul Bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Macar imparatorluğuna hizmet dönemi:
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Katona Çağrı Bey
Katona Kutbeddin Bey
Katona Vlad Bey
Katona Atsız Bey
Katona Cengiz Bey
Katona Berke Bey
Katona Demir Bey
Baylıkyapmış Keş Sülo (Bir Arap-Fars kabilesiyle savaşırken, Umaroğulları'nın halifesi olarak gösterilen tarikat şeyhidir)
Katona Demir Bey (tekrar)
Rus Çarlığı'nın Bulgar Knezliğine hizmet dönemi:
Kara Knez
Tengri Knez (Kutlu Viçe) & Mehmet Knez (Sofya)
Kayra Knez (Kutlu Viçe) & Osman Bey (Sofya)
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
İnanç Knez
Demir Knez
Adı bilinmeyen bey
Modern dönem:
Modern dönem:
Adı bilinmeyen bey
Şeyh Babür
Şeyh Osman
Ali Umaroğlu
Hakan Umaroğlu & Atılgan Umarfiai & Mahmud Umarogli & Nejdet Aqipapaq & Umalagi Tulugu (Türk Umaraq) & Babür Akibabaki & Shiroboshi Turan & Mehmed Emin Beizaserbesh
Ahmet Umaroğlu & Kara Umarfiai & Umalagi Gulushadi (Kürşad Umaraq) & Shiroboshi Toruko (Türk Şiroboşi)
Selim Umaroğlu & Umalagi Kelimi (Kerim Umaraq)
Kutalmış Umaroğlu
Adı bilinmeyen bey
Muzaffer UmaroğluEmir Umaroğlu
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Adı bilinmeyen bey
Şerif Umaroğlu
Ömer Umaroğlu
Recep Umaroğlu
Arife Umaroğlu
Erdem Umaroğlu
Oğuzhan Umaroğlu
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder