Tengri (Aslında Teñri) sözcüğü; ilk ortaya çıkışta "gök" anlamına gelirdi. Bugün kullandığımız "gök" sözü ise o dönemler mavi ile gri renklerini karşılardı. Teñri sözcüğünü ararken; "tin" diye bir sözcükle karşılaşıyoruz. Bu, "ruh" anlamına gelir. Teñri sözcüğünün de Tin sözcüğünden gelme olasılığı yüksektir. Tengrici ve Şamanist inanışta; ayrıca bazı Paganist inanışlarda tin yani ruhlar gökte ve yer altında bulunurlar. Göktekiler iyi, yer altındakiler ise kötücül varlıklar olarak bilinir. Teñri sözü de bu tin sözcüğünden gelmiş olabilir. Teñrici inanışta Teñri tektir ve gökte oturur. Bu sebeple tin-teñri sözcükleri hem ruh-tanrı, hem de ruh-gök anlamına gelir. Ancak sonradan Persçe'den (Farsça) alınan mai (mavi) ile gri sözcükleri nedeniyle gök günümüzdeki anlamda kullanılmaya başlanmış, dolayısıyla da teñri tek anlamlı kalmıştır. Bu sebeple "Üstte gök teñri, altta yağız yer" biçimindeki kullanım (ifade) iki anlamlıdır. Biri "Üstte Göktanrı/Göğün tanrısı, altta yağız/yavuz yer"; öteki ise "Üstte mavi gök, altta yağız/yavuz yer". Tevriye denen söz sanatı uygulanmıştır.
İmdi neden damdan düşer gibi böyle bir yazı yazdım? Yeni bir Türkçe ağzı oluşturmaya çalışır iken bazı sözcükler beni delirtecekti; ben de o nedenle nereden nereye bir sürü saçma sapan araştırma içinden en keskin (net) olanını paylaştım. Aslında amaçsızım yani... ("Amaçsızım"ın nesini anlamadı acaba bu p....meñ "genel ağ"?)
Haydi güle güle, yüz yirmi bin yıl sonra görüşürüz. Allah'a emanet olun, hadi eyvallah ben kaçtım.
İmdi neden damdan düşer gibi böyle bir yazı yazdım? Yeni bir Türkçe ağzı oluşturmaya çalışır iken bazı sözcükler beni delirtecekti; ben de o nedenle nereden nereye bir sürü saçma sapan araştırma içinden en keskin (net) olanını paylaştım. Aslında amaçsızım yani... ("Amaçsızım"ın nesini anlamadı acaba bu p....meñ "genel ağ"?)
Haydi güle güle, yüz yirmi bin yıl sonra görüşürüz. Allah'a emanet olun, hadi eyvallah ben kaçtım.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder